Ceza Mahkemesinde Gerekçeli Karar Nedir? Gerekçeli Karar Türkiye’de faaliyette bulunan mahkemelerdeki görülen davaların konusu, iddia, savunma, olay, deliller ve tarafların taleplerinin tümünün bir arada değerlendirilerek kanunlar çerçevesinde kimlerin haklı kimlerin haksız olduğuna dair sebep ve sonuçları içerisinde barındıran resmi bir belgedir. Başka bir tanım ile gerekçeli karar herhangi bir suç işleyen kişinin neden cezalandırıldığını anlatan belgedir. Aynı şekilde herhangi bir davada tazminat ödenmesine mahkum edilen bir tarafın neden tazminat ödemesine mahkum edildiğinin veya tazminat almasına karar verilen bir kişinin neden tazminatı hak ettiğinin kanuni olarak açıklandığı resmi belgeye gerekçeli karar denilmektedir. Bu belgenin ceza mahkemelerinde düzenlenene ise ceza mahkemesinde gerekçeli karar denilmektedir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 141. Maddesinin 3. Fıkrasında “Bütün mahkemelerin her türlü kararları gerekçeli olarak yazılır.” Şeklinde hüküm bulunmakta olup, bu hüküm ile birlikte tüm mahkemelerin kararlarını gerekçeli olarak yazması gerektiği Anayasamızla hüküm altına alınmıştır.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu kararları gereğince de kararın gerekçeli olması gerektiğine ilişkin özetle şu şekilde vurgu yapılmıştır. “Mahkemenin hükmünün gerekçeli olması gerektiği, hükmün denetiminin yapılmasının mümkün olması ve tarafların kararın doğruluğu hususunda bilgi sahibi olmasının sağlanarak ilgili itiraz istinaf veya temyiz yollarına başvurmaları konusundaki istemlerinin belirlenebilmesi açısından önemi büyüktür.
Bir mahkeme kararında hükmün neden o şekilde verildiği, hükmün sebeplerinin insan aklına, kanuni ve hukuki maddelere, yaşanan somut olaya uygun ve mantıklı olarak açıklanmasıdır. Gerekçenin dosya içerisindeki belge ve delillerin sağlıklı şekilde incelendiğini ispatlar şekilde, kabul edilebilir, kanuna uygun ve hükmün verilmesinde yeterli olması gerekmektedir. Kanuna aykırı, yetersiz ve kabul edilemez bir sebebe dayanan mahkeme kararının gerekçesi kanun yapıcıların kanun yapmaktaki amaçlarına uygun düşmemekle birlikte tüm mahkemelerde keyfiyete yol açabileceği gibi uygulama birliğinde de sorun oluşturabilmesi muhtemeldir.” Şeklinde gerekçeli kararın nasıl olması gerektiğine ilişkin olarak yol gösterici bilgi verilmiştir.
CEZA MAHKEMESİNDE GEREKÇELİ KARAR
Ceza Mahkemesinde Gerekçeli karar nedir?
Ceza Mahkemesinde gerekçeli karar: Ceza davalarına bakmakla görevli mahkemelerin soruşturma konusu talep veya kovuşturma konusu yargılama sonrasında verilen hüküm ile ilgili olarak ilgililer veya talep hakkındaki hükmün kanuna uygun olarak ve nedensellik ile sebep sonuç bağlantısı ile birlikte açıklandığı belgeye verilen isimdir.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununun 230 maddesinde hükmün gerekçesinde gösterilmesi gereken hususlar aşağıdaki şekilde gösterilmiştir.
“Madde 230 – (1) Mahkûmiyet hükmünün gerekçesinde aşağıdaki hususlar gösterilir:
- a) İddia ve savunmada ileri sürülen görüşler.
- b) Delillerin tartışılması ve değerlendirilmesi, hükme esas alınan ve reddedilen delillerin belirtilmesi; bu kapsamda dosya içerisinde bulunan ve hukuka aykırı yöntemlerle elde edilen delillerin ayrıca ve açıkça gösterilmesi.
- c) Ulaşılan kanaat, sanığın suç oluşturduğu sabit görülen fiili ve bunun nitelendirilmesi; bu hususta ileri sürülen istemleri de dikkate alarak, Türk Ceza Kanununun 61 ve 62 nci maddelerinde belirlenen sıra ve esaslara göre cezanın belirlenmesi; yine aynı Kanunun 53 ve devamı maddelerine göre, cezaya mahkûmiyet yerine veya cezanın yanı sıra uygulanacak güvenlik tedbirinin belirlenmesi.
- d) Cezanın ertelenmesine, hapis cezasının adlî para cezasına veya tedbirlerden birine çevrilmesine veya ek güvenlik tedbirlerinin uygulanmasına veya bu hususlara ilişkin istemlerin kabul veya reddine ait dayanaklar.
(2) Beraat hükmünün gerekçesinde, 223 üncü maddenin ikinci fıkrasında belirtilen hallerden hangisine dayanıldığının gösterilmesi gerekir.
(3) Ceza verilmesine yer olmadığına dair kararın gerekçesinde, 223 üncü maddenin üçüncü ve dördüncü fıkralarında belirtilen hallerden hangisine dayanıldığının gösterilmesi gerekir.
(4) Yukarıdaki fıkralarda belirtilen hükümlerin dışında başka bir karar veya hükmün verilmesi hâlinde bunun nedenleri gerekçede gösterilir.”
Yukarıdaki kanun maddeleri uyarınca bir ceza mahkemesinin gerekçeli kararında iddia ve savunmadaki görüşler, tüm delillerin tartışılması ve kabul – red sebepleri ile hukuka aykırı görülenlerin açıklanması, delillerin değerlendirilmesi sonucunda karar veren Hakimde oluşan sonuç kanaat ve sabit görülen eylemin belirtilmesi, ceza verilmesi öngörülmüş ise ilgili cezanın belirlenmesi, hafifletici sebeplerin neden uygulandığının açıklanması, beraat ve ceza verilmesine yer olmadığına karar verilmesi halinde ilgili madde uyarınca yine gerekçesinin gösterilmesinin gerekli olduğu belirtilmiştir.
Ceza Mahkemesinde Gerekçeli Karar konulu yazımıza ilişkin olarak Ceza Mahkemeleri aşağıda belirtilmiştir.
Başlıca Ceza Mahkemeleri Hangileridir?
Başlıca ve en çok bilinen ceza mahkemeleri;
3-İcra Ceza Mahkemesi
4-Sulh Ceza Hakimliği şeklinde sıralanabilir. Bunların dışında da elbetteki ceza alanında özel mahkemeler bulunmaktadır.
