Dolandırıcılık suçu, bir kişinin, başka bir kimseyi hileli davranışlarla aldatması, bir başkasının zararına olarak kendisine veya bir başkasına yarar sağlamasıyla oluşan bir suç türüdür. Bu şekilde oluşan suça dolandırıcılık denilmektedir. Dolandırıcılık suçu 5237 sayılı Türk Ceza Kanunun 157 maddesinde düzenlenmiş olup, bu madde hükmüne göre dolandırıcılık yapan kişilerin yargılaması yapılmakta ve cezası verilmektedir.
Türk Ceza Kanunun 157. Maddesinde düzenlenen dolandırıcılık yapan işleyen bir kişi 1 yıldan 5 yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adli para cezası ile cezalandırılabilmektedir. Bu durumda kişinin en az 1 yıl, en fazla ise 5 yıl hapis cezası ile cezalandırılabileceği ve en fazla beş bin güne kadar adli para cezası verilebileceği hükmen düzenleme altına alınmıştır. Mahkemece dolandırıcılık suçunu işleyen kişiye ne kadar ceza verileceği veya 1 yıldan fazla ne kadar ceza verileceği şu şekilde değerlendirilmektedir. Kişinin işlemiş olduğu suçtaki amacı nedir, kastı nasıl gerçekleşmiştir. Amacı doğrultusunda hareket etmişse hareketlerinin niteliği gibi unsurlar kişiye verilecek cezanın artırım oranını belirlemektedir.
Nitelikli Dolandırıcılık
Türk Ceza Kanunun 158 maddesi düzenlenmiş olan Nitelikli Dolandırıcılık suçunu tanımlayacak olursak; Kişinin eyleminin belli bir sosyal, dini, mesleki, teknolojik araların veya kamu kurumlarının nüfusundan faydalanmak suretiyle işlenmesi halinde gerçekleşmiş olmaktadır.
Nitelikli dolandırıcılık suçunun oluştuğunun kabul edilmesi için suçun aşağıdaki şartlar dahilinde işlenmiş olması gereklidir.
Nitelikli dolandırıcılık şartları:
1-Dolandırıcılık suçunun dini inanç ve duyguların kullanılması suretiyle işlenmiş olması,
2- Dolandırıcılık suçunun mağdurun içinde bulunduğu tehlikeli durum veya zor şartlarından faydalanmak suretiyle işlenmiş olması,
3- Dolandırıcılık suçunun mağdurun algılama yeteneğinin zayıflığından yararlanmak suretiyle işlenmiş olması,
4- Dolandırıcılık suçunun kamu kurum ve kuruluşlarının, kamu meslek kuruluşlarının, siyasi parti, vakıf veya dernek tüzel kişiliklerinin araç olarak kullanılması suretiyle işlenmiş olması,
5- Dolandırıcılık suçunun kamu kurum ve kuruluşlarının zararı amacıyla işlenmiş olması,
6- Dolandırıcılık suçunun bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle işlenmiş olması,
7- Dolandırıcılık suçunun basın ve yayın araçlarının sağladığı kolaylıktan yararlanılmak suretiyle işlenmiş olması,
8- Dolandırıcılık suçunun taciz veya şirket yöneticisi olan yada şirket adına yetkili kişilerin ticareti faaliyetleri sırasında işlenmiş olması,
9- Dolandırıcılık suçunun serbest meslek sahibi kişiler tarafından, mesleklerinden dolayı kendilerine duyulan güvenin kötüye kullanılması suretiyle işlenmiş olması,
10- Dolandırıcılık suçunun banka veya diğer kredi kurumlarınca tahsis edilmemesi gereken bir kredinin açılmasını sağlamak maksadıyla veya sigorta bedelini almak amacıyla işlenmiş olması,
11-Dolandırıcılık suçunun kişinin, kendisini kamu görevlisi veya banka, sigorta ya da kredi kurumlarının çalışanı olarak tanıtması veya bu kurum kuruluşlarla ilişkili olduğunu söylemesi suretiyle işlenmiş olması durumunda işlenen suç nitelikli dolandırıcılık kapsamında sayılmaktadır.
Nitelikli dolandırıcılık suçundan yapılan yargılamalar da 3 yıl ile 10 yıl arasında ceza hükmedilmektedir. Bazı durumda cezanın alt sınırı 4 yıldan az olmamakta ve adli para cezası da verilmektedir.
Ayrıca dolandırıcılık suçunun kamu görevlileriyle ilişkisinin olduğundan, onlar nezdinde hatırı sayıldığından bahisle ve belli bir işin gördürüleceği vaadiyle aldatarak başkasından menfaat temin eden kişi yukarıda sayılan şekilde cezalandırılmaktadır.
Hükmün üçüncü maddesine dolandırıcılık suçunun üç veya daha fazla kişi tarafından birlikte işlenmesi halinde cezalar yarı oranında artırılarak verilmektedir. Suç işlemek için teşkil edilmiş bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde ise cezalar 1 kat artırılarak verilmektedir.
Yukarıda bahsedildiği gibi dolandırıcılık suçu işleyen kişinin belirtilen madde kapsamında herhangi bir suçu işlerse cezalandırılacağı şekil anlatılmıştır.
Cezada İndirim
Madde 159’un hükmüne göre Dolandırıcılık suçunun bir hukuki ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla işlenmesi halinde, şikayet üzerine 6 aydan 1 yıla kadar hapis veya adli para cezasına hükmedilmektedir. Artırım sebepleri bu kapsamda uygulanmamaktadır.
Etkin Pişmanlık İndirimi
Dolandırıcılık suçunda etkin pişmanlık nedeniyle ceza indirimi yapılabilmektedir. İndirim yapılabilmesi için suçlunun dava açılmadan önce, soruşturma aşaamasında mağdurun zararını gidermesi halinde suçluya verilecek cezanın 2/3 ü kadarı indirilebilmektedir. Zarar dava açıldıktan sonra yani kovuşturma aşamasında karar verilmeden önce giderilirse cezanın yarısı indirilmektedir. Zararın giderilmesi suç konusu olan eşyanın aynen mağdura geri verilmesi veya bedelinin ödenmesi şeklinde olabilmektedir.
Sayfamızın alt kısmında bulunan yorum kısmından aklınıza takılan sorularınızı, karşılaşmış olduğunuz hukuki sorunlarınızı ücretsiz olarak sorabilir veya düşüncelerinizi bize aktarabilirsiniz.
Hakkınızda herhangi bir dava açılıp açılmadığını e-devlet uygulaması üzerinden sorgulayarak öğrenebilirsiniz.
