Gerekçeli Karar Nedir?
Gerekçeli Karar Türkiye’de faaliyette bulunan mahkemelerdeki görülen davaların konusu, iddia, savunma, olay, deliller ve tarafların taleplerinin tümünün bir arada değerlendirilerek kanunlar çerçevesinde kimlerin haklı kimlerin haksız olduğuna dair sebep ve sonuçları içerisinde barındıran resmi bir belgedir. Başka bir tanım ile gerekçeli karar herhangi bir suç işleyen kişinin neden cezalandırıldığını anlatan belgedir. Aynı şekilde herhangi bir davada tazminat ödenmesine mahkum edilen bir tarafın neden tazminat ödemesine mahkum edildiğinin veya tazminat almasına karar verilen bir kişinin neden tazminatı hak ettiğinin kanuni olarak açıklandığı resmi belgeye gerekçeli karar denilmektedir.
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 141. Maddesinin 3. Fıkrasında “Bütün mahkemelerin her türlü kararları gerekçeli olarak yazılır.” Şeklinde hüküm bulunmakta olup, bu hüküm ile birlikte tüm mahkemelerin kararlarını gerekçeli olarak yazması gerektiği Anayasamızla hüküm altına alınmıştır.
Yargıtay Ceza Genel Kurulu kararları gereğince de kararın gerekçeli olması gerektiğine ilişkin özetle şu şekilde vurgu yapılmıştır. “Mahkemenin hükmünün gerekçeli olması gerektiği, hükmün denetiminin yapılmasının mümkün olması ve tarafların kararın doğruluğu hususunda bilgi sahibi olmasının sağlanarak ilgili itiraz istinaf veya temyiz yollarına başvurmaları konusundaki istemlerinin belirlenebilmesi açısından önemi büyüktür. Bir mahkeme kararında hükmün neden o şekilde verildiği, hükmün sebeplerinin insan aklına, kanuni ve hukuki maddelere, yaşanan somut olaya uygun ve mantıklı olarak açıklanmasıdır.
Gerekçenin dosya içerisindeki belge ve delillerin sağlıklı şekilde incelendiğini ispatlar şekilde, kabul edilebilir, kanuna uygun ve hükmün verilmesinde yeterli olması gerekmektedir. Kanuna aykırı, yetersiz ve kabul edilemez bir sebebe dayanan mahkeme kararının gerekçesi kanun yapıcıların kanun yapmaktaki amaçlarına uygun düşmemekle birlikte tüm mahkemelerde keyfiyete yol açabileceği gibi uygulama birliğinde de sorun oluşturabilmesi muhtemeldir.” Şeklinde gerekçeli kararın nasıl olması gerektiğine ilişkin olarak yol gösterici bilgi verilmiştir.
HUKUK MAHKEMESİNDE GEREKÇELİ KARAR
Hukuk Mahkemesinde Gerekçeli Karar Nedir?
Hukuk Mahkemesinde Gerekçeli Karar Nedir? Hukuk Mahkemelerinde gerekçeli karar Şahıslar veya Tüzel kişilikler arasındaki özel hukuk uyuşmazlıkları, idari ve vergi davalarına bakmakla görevli olan tüm mahkemelerin her türlü kararı Anayasanın ilgili maddesi gereğince gerekçeli olarak yazılması zorunludur.
6100 sayılı Hukuk Mahkemeleri Kanununun 297 maddesinde hükmün kapsamı yani gerekçeli kararda bulunması gereken hususlar şu şekilde anlatılmıştır. Böylece Gerekçeli Karar Nedir açıklanmıştır.
“MADDE 297/1 Hüküm “Türk Milleti Adına” verilir ve bu ibareden sonra aşağıdaki hususları kapsar.
- Hükmü veren mahkeme ile hakim veya hakimlerin ve zabıt katibinin ad ve soyadları ile sicil numaraları, mahkeme çeşitli sıfatlarla görev yapıyorsa hükmün hangi sıfatla verildiğini.
- Tarafların ve davaya katılanların kimlikleri ile Türkiye Cumhuriyeti kimlik numarası, varsa kanuni temsilci ve vekillerinin ad ve soyadları ile adreslerini.
- Tarafların iddia ve savunmalarının özetini, anlaştıkları ve anlaşamadıkları hususları, çekişmeli vakıalar hakkında toplanan delilleri, delillerin tartışılması ve değerlendirilmesini, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebepleri.
- Hüküm sonucu, yargılama giderleri ile taraflardan alınan avansın harcanmayan kısmının iadesi, varsa kanun yolları ve süresini.
- Hükmün verildiği tarih ve hâkim veya hâkimlerin ve zabıt kâtibinin imzalarını.
- Gerekçeli kararın yazıldığı tarihi. (2) Hükmün sonuç kısmında, gerekçeye ait herhangi bir söz tekrar edilmeksizin, taleplerden her biri hakkında verilen hükümle, taraflara yüklenen borç ve tanınan hakların, sıra numarası altında; açık, şüphe ve tereddüt uyandırmayacak şekilde gösterilmesi gereklidir.” Şeklinde hukuki düzenleme bulunmaktadır.
Hukuk Mahkemelerinde yazılan herhangi bir gerekçeli kararın yukarıda belirtildiği şekilde içerikte olması gerekli olduğu belirtilmiştir.
Başlıca Hukuk Mahkemeleri Hangileridir?
Başlıca ve en çok bilinen hukuk mahkemeleri;
1-Asliye Hukuk Mahkemesi
2-İcra Hukuk Mahkemesi
3-Sulh Hukuk Mahkemesi
4-Kadastro Mahkemesi
5-İdare Mahkemesi
6-Vergi Mahkemesi şeklinde sıralanabilir. Bunların dışında da elbetteki hukuk alanında mahkemeler bulunmaktadır. Aynı Zamanda bu mahkemeler için de Gerekçeli karar nedir açıklamış bulunmaktayız.
Aile Mahkemesinde Gerekçeli Karar Nasıl Tebliğe Çıkartılır yazımız için tıklayınız.
